Paraben Nedir? Parabenin Zararları Nelerdir?

Ürünler üzerinde “paraben içermez” etiketlerini muhtemelen bu günlerde daha sık görüyorsunuz. Peki paraben nedir ve gerçekten sağlığımız için paraben zararlı mı? Aldığınız ürünlerde paraben bulunduğunu nasıl öğreneceğinizi, zararlarını ve Lindos’un parabensiz ürünlerini keşfedin.

Paraben, günlük hayatımızda kullandığımız kozmetik ürünler, gıdalar ve temizlik malzemeleri gibi birçok ürünün içeriğinde yer alan kimyasal bir maddedir. Koruyucu bir madde olarak bilinen paraben 1980’de kullanılmaya başlanmış ve günümüzde neredeyse kullandığımız her ürünün içinde yerini almıştır. Düşük maliyetli olması sebebiyle birçok üretici tarafından tercih edilen sentetik paraben, zararları konusunda ise hepimizi endişelendirmeye devam etmektedir. Uzmanların parabenin zararları konusunda yaptıkları uyarılarla birlikte özellikle son dönemlerde hepimiz SLS içermeyen ve paraben içermeyen ürünlere yönelmeye başladık. 

Peki, paraben nedir ve parabenin zararları nelerdir? Paraben ve tüm detayları için yazımızı okumaya devam edebilirsiniz.

Paraben Nedir?

Parabenin zararları konusuna geçmeden önce paraben ne demek sorusunun cevabı ile başlamamız daha uygun olacaktır. Paraben, temizlik malzemeleri ve kozmetik ürünlerde yaygın olarak kullanılan bir çeşit kimyasal koruyucudur. Doğal olarak besinlerde ve hatta vücudumuzda da bulunan parabenler, temizlik malzemelerinden kişisel bakım ürünlerine ve hatta gıdalara kadar hemen hemen tüm raf ürünlerinde bulunur. Ancak bu ürünlerde bulunanlar bildiğimiz hali ile doğal paraben değil sentetik olanlardır. Piyasadaki sentetik parabenler;

• Sabun, şampuan dahil birçok temizlik ürünü,

• Nemlendirici, serum, krem ve losyon gibi kişisel bakım ürünleri,

• Makyaj malzemeleri,

• Birçok gıda maddesi,

• Evcil hayvan mamaları

gibi birçok üründe bulunur. Parabenler, üründe bakteri ve küf oluşumunu engeller. Bu nedenle paraben içeren ürünler aylarca hatta yıllarca bozulmadan kalabilir.

Parabenler, para-hidroksibenzoik asitin esterleri olup adını da buradan almıştır. Bilinen en yaygın parabenler; metilparaben, etil paraben (E214), propilparaben (E216), bütilparaben ve heptilparaben (E209) şeklindedir. Daha az yaygın olarak parabenler izobütilparaben, izopropilparaben, benzilparaben ve onun sodyum tuzu olarak karşımıza çıkar. 

Paraben Zararları Nelerdir?

Geniş çaplı bir aile içinde yer alan parabenler kullanım alanlarına ve türlerine göre farklılaşır. Fakat türü ne olursa olsun parabenin sağlığımıza verdiği olası zararlar miktarına göre değişiklik gösterir. Mikrobiyel oluşumu engellemek için kullanılan paraben, zararları ve toksik olduklarını belirten çalışmalar bulunmasına rağmen oldukça yaygın olarak çeşitli sektörlerde kullanılmaktadır. Bu noktada birçok kişinin aklına “paraben neden zararlı?” sorusu gelir. Parabenin asıl kullanım amacı, ürünün raf ömrünü uzatmaktır. Sağlık açısından zararlı kimyasallar kullanılarak ürünlerin raf ömrünün uzatılması, ürünü kullanan kişilere uzun vadede olumsuz etkiler bırakabilmektedir.

Parabenin Cilde Zararları Nelerdir?

Kullanılan temizlik veya kişisel bakım ürünlerinin paraben içermesi kullanım sıklığı ve miktarına bağlı olarak cilt, göz ve solunum organlarında tahrişe ve alerjik cilt reaksiyonlarına neden olabilmektedir. Bu durum kızarma, kaşıntı ve acıma hissi gibi belirtilerle kendini gösterir. Aynı zamanda gözle teması halinde gözde tahriş, kızarma ve ağrıya neden olur.

Parabenin cilde zararlarına baktığımızda pek çok alerjik reaksiyona ve cilt rahatsızlıklarına neden olabildiğini ve hassasiyeti olan kişilerde egzamaya yol açabileceğini görüyoruz. Sıklıkla kozmetik alanındaki ürünlerde kullanılan paraben, kişilerde erken yaşlanmaya neden olabilir. Çeşitli türlere ayrılan parabenler arasında özellikle metilparabenin cilt hücrelerini öldürdüğü uzmanlar tarafından da belirtilmiştir. 

Paraben, Kansere Yol Açar mı?

Parabenler, vücudunuzdaki östrojen reseptörlerini bağlar ve engeller. Bu durum paraben zararları arasında ilk sıralarda yer alan meme kanseri gelişimine yol açabilir. Paraben zararları konusunda kanser ile parabenin doğrudan bir ilişkisi kanıtlanmamış olsa da yapılan araştırmalarda tümör hücrelerinde parabenler tespit edilmiştir. 

Peki, parabenin zararları konusunda bu kadar şüphe varken ne yapmalı? Paraben zararları konusunda yapılan araştırmalarda elde edilen bulgular kesin olmasa da olası zararları oldukça ciddi. Bu durumdan kaçınmak için şimdilik en iyi yol, mümkünse bu tür ürünleri tercih etmemek. Bu yüzden paraben free, paraben içermez etiketi bulunan güvenilir yerlerden alacağınız parabensiz ürünleri tercih etmek, sizin ve sevdiklerimizin sağlığı için daha güvenlidir. Bununla birlikte özellikle bebekler için paraben içermeyen bebek ürünleri kullanımına özen göstermek de son derece önemlidir.

Kullandığımız ürünlerde paraben olup olmadığını nasıl anlarız? 

Günümüz şartlarında doğal beslenmek ve doğal ürünlerle kişisel bakım yapmak eskisinden daha zor bir hale gelse de kullanacağımız ürünlerin içeriğine bakmak ve bu konuda özen göstermek hem kendi sağlığımız hem de sevdiklerimizin sağlığı adına atacağımız en etkili adımlardan biri olacaktır. Bu yüzden öncelikle her bilinçli tüketici gibi aldığımız ürünlerin içeriğini mutlaka okumalıyız. Ancak yukarıda da sıraladığımız gibi parabenin birçok türü bulunduğundan ve her zaman bildiğimiz adı ile yazılmamasından dolayı içerikleri biraz araştırmanız gerekebilir. Kimyasalların risk değerlerini ve cildimiz üzerindeki etki oranını gönüllü bir kuruluş olan EWG sitesinden öğrenebilirsiniz.

EWG (Çevre Çalışma Grubu), evimizde kullandığımız ürünlerde neler olduğunu ve bu içeriklerin sağlığımız üzerindeki etkileri konusunda tüketicileri yönlendirip bilinçli seçim yapmaya yönlendiren uluslararası bağımsız sivil toplum kuruluşudur. Örneğin, parabenin EWG risk puanı 10 üzerinden 9 olup yüksek riskli ürün içerikleri arasında yer almaktadır.

Tamamen bitkisel Lindos Naturals temizlik ve kişisel bakım ürünleri paraben, fosfat, sülfat, GDO, sentetik boya ve parfüm içermez. Tüm Lindos ürünleri, elinizle rahatça temas edebildiğiniz, güvenle soluyabildiğiniz biyoçözünür içeriklerden oluşur. Sürdürülebilir bir yaşam ve temiz temizlik için ürünlerimize Lindos Online Mağazamızdan ulaşabilirsiniz.

REFERANSLAR

CIR (Cosmetics Ingredient Review). (2006). CIR Compendium, containing abstracts, discussions, and conclusions of CIR cosmetic ingredient safety assessments. Washington, DC: Cosmetics Ingredient

Soni, M. G., Carabin, I. G., & Burdock, G. A. (2005). Safety assessment of esters of p-hydroxybenzoic acid (parabens). Food and chemical toxicology, 43 985–1015. doi:10.1016/j.fct.2005.01.020